Προετοιμασία Ασθενούς:
- Δεν απαιτείται συγκεκριμένη προετοιμασία για την εν λόγω εξέταση.
- Η φαρμακευτική αγωγή του ασθενούς δεν χρειάζεται να σταματήσει.
- Σε περίπτωση κλειστοφοβικού ασθενή, ο ασθενής πρέπει να προσέλθει στο κέντρο 30’ νωρίτερα της εξέτασής του ώστε να δοθεί κατάλληλο ηρεμιστικό χάπι.
Τοποθέτηση (ασθενούς – πηνίων)
- Ο ασθενής συμπληρώνει το έντυπο συγκατάθεσης.
- Ο Τεχνολόγος Μαγνητικής Τομογραφίας ελέγχει το έντυπο συγκατάθεσης και εφόσον δεν προκύπτουν ζητήματα ασφάλειας τότε συνεχίζεται κανονικά η διαδικασία.
- Ο ασθενής αφαιρεί όλα τα ρούχα του (εκτός από το εσώρουχο) και τυχόν μεταλλικά αντικείμενα και φοράει κατάλληλη εξεταστική ρόμπα.
- Οι γυναίκες ασθενείς πρέπει να αφαιρέσουν και τον στηθόδεσμο.
- Ο ασθενής τοποθετείται με το κεφάλι πρώτα (head first).
- Χρησιμοποιείται το πηνίο του εγκεφάλου.
- Η κεφαλή του ασθενούς τοποθετείται προσεκτικά εντός του πηνίου, χωρίς κλίση και στροφή όσο αυτό είναι εφικτό.
- Χρησιμοποιούνται κατάλληλα μαξιλάρια με σκοπό την ακινητοποίηση της κεφαλής, ώστε να περιοριστεί η πιθανότητα εμφάνισης τεχνικών σφαλμάτων κίνησης.
- Χρησιμοποιούνται κατάλληλα μαξιλάρια ώστε να μην έρχεται σε επαφή το σώμα του ασθενούς με τον Μαγνητικό Τομογράφο.
Πρωτόκολλο απεικόνισης
- Το πρωτόκολλο απεικόνισης μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το κλινικό ερώτημα και την προτίμηση του κάθε τμήματος Μαγνητικής Τομογραφίας.
- Ένα τυπικό πρωτόκολλο ρουτίνας MRI εγκεφάλου παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα.
- Για την μείωση των τεχνικών σφαλμάτων κίνησης και ροής στην MRI εγκεφάλου, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακτινωτές (radial) τεχνικές πλήρωσης του κ-χώρου αντί κάποιων εκ των συμβατικών ακολουθιών/γραμμικών τεχνικών. Αυτές οι τεχνικές ονομάζονται PROPELLER/BLADE/MultiVane.
- Προτείνεται το πρωτόκολλο να ξεκινάει με μια οβελιαία ακολουθία, ώστε να βοηθήσει τον Τεχνολόγο Ακτινολόγο στον ορθό σχεδιασμό του εγκάρσιου επιπέδου που είναι και το σημαντικότερο επίπεδο στην εξέταση του εγκεφάλου.
- Η ακολουθία μοριακής διάχυσης (DWI/diffusion) πρέπει να λαμβάνεται στην αρχή του πρωτοκόλλου γιατί προσφέρει τις σημαντικότερες πληροφορίες για κάποια οξεία παθολογία (πχ ισχαιμικό εγκεφαλικό).
- Η ακολουθία DWI λαμβάνεται με τουλάχιστον δύο (2) διαφορετικά b values ώστε να είναι δυνατή η απόκτηση του χάρτη ADC.
- Θεωρητικά όσο περισσότερα b values χρησιμοποιούνται τόσο πιο ακριβής είναι ο υπολογισμός του χάρτη ADC. Όμως για το κλασικό μονοεκθετικό μοντέλο που χρησιμοποιείται στην καθημερινή κλινική πράξη, ο αριθμός των b values δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία στον υπολογισμό του χάρτη ADC. Μεγαλύτερος αριθμός b values συνεπάγεται επίσης και αυξημένο χρόνο συλλογής των δεδομένων.
- Εάν χρησιμοποιηθεί η 3D T2-w FLAIR, τότε μπορεί να παραληφθεί η οβελιαία T1-w SE για λόγους εξοικονόμησης χρόνου. Η 3D FLAIR λαμβάνεται (συνήθως) σε οβελιαίο επίπεδο πρωτογενώς, όμως λόγω ισοτροπικού (ή σχεδόν ισοτροπικού) voxel μπορούν να γίνουν ανασυνθέσεις σε όλα τα επίπεδα.
- Για την ανάδειξη αιμορραγίας προτιμάται η χρήση της 3D SWI/SWAN επειδή είναι πιο ευαίσθητη στην ανάδειξη μικροαιμορραγιών και στην διαφοροδιάγνωση μεταξύ αιμορραγίας και αποτιτάνωσης σε σύγκριση με την κλασική 2D T2-w GRE. Βέβαια είναι πιο χρονοβόρα, ενώ δεν είναι πάντα διαθέσιμη σε όλα τα συστήματα Μαγνητικής Τομογραφίας.
- Η διαφοροδιάγνωση μεταξύ αιμορραγίας και αποτιτάνωσης γίνεται μέσω των εικόνων φάσης της 3D SWI/SWAN.
- Η ακολουθία Τ1-w πριν το σκιαγραφικό προσφέρει πολύ χρήσιμες ανατομικές πληροφορίες στην απεικόνιση του εγκεφάλου, ενώ είναι χρήσιμη και σε παθολογικές καταστάσεις όπως πχ σε εγκεφαλική αιμορραγία, λιπώματα κ.ά.. Ανάλογα με την προτίμηση του κάθε τμήματος, πριν το σκιαγραφικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε κάποια 2D T1-w (κλασική SE ή T1-w FLAIR) είτε κάποια 3DT1-w (GRE ή FSE/TSE) ακολουθία. Γενικά, οι 3D ακολουθίες είναι πιο λεπτομερείς, όμως αυξάνουν τον χρόνο σάρωσης.
- Εάν χρησιμοποιηθεί κάποια 3D T1-w (GRE ή FSE/TSE) ακολουθία, τότε μπορεί να παραληφθεί η οβελιαία T1-w SE για λόγους εξοικονόμησης χρόνου.
- Για την καλύτερη διαφοροποίηση μεταξύ λευκής και φαιάς ουσίας προτείνεται η χρήση είτε της 2D T1-w FLAIR είτε της 3D T1-w GRE. Οι ακολουθίες αυτές χρησιμοποιούν παλμό αναστροφής/προετοιμασίας της μαγνήτισης και για αυτό τον λόγω αυξάνουν την αντίθεση Τ1 μεταξύ λευκής και φαιάς ουσίας.
- Μετά την ενδοφλέβια έγχυση της σκιαγραφικής ουσίας προτείνεται η λήψη τόσο μίας 2D T1-w όσο και μίας 3D T1-w ακολουθίας. Οι 2D T1-w ακολουθίες προσφέρουν καλύτερη αντίθεση μεταξύ παθολογίας και φυσιολογικού εγκεφαλικού παρεγχύματος, ενώ οι 3D T1-w είναι πιο λεπτομερείς με λεπτότερες τομές και δυνατότητα πολυεπίπεδων ανασυνθέσεων.
- ΠΡΟΣΟΧΗ! Τουλάχιστον μια T1-w ακολουθία πρέπει να είναι ΠΑΝΤΑ η ίδια πριν και μετά την ενδοφλέβια έγχυση σκιαγραφικής ουσίας για λόγους ορθής σύγκρισης.
Σχεδιασμός τομών
Εγκάρσιο (Axial/Transversal): οι εγκάρσιες τομές σχεδιάζονται παράλληλα με το πρόσθιο (γόνυ) και το οπίσθιο (σπληνίο) κέρας του μεσολοβίουστο οβελιαίο επίπεδο και κάθετα στη μέση γραμμή του εγκεφάλου στο στεφανιαίο επίπεδο. Οι τομές πρέπει να περιλαμβάνουν ολόκληρο τον εγκέφαλο έως και την παρεγκεφαλίδα (κάτω).
Οβελιαίο (Sagittal):οι οβελιαίες τομές σχεδιάζονται παράλληλα με τη μέση γραμμή του εγκεφάλου τόσο στο στεφανιαίο όσο και στο εγκάρσιο επίπεδο. Οι τομές πρέπει να περιλαμβάνουν ολόκληρο τον εγκέφαλο.
Στεφανιαίο (Coronal): οι στεφανιαίες τομές σχεδιάζονται κάθετα με τη νοητή γραμμή που ενώνει το πρόσθιο (γόνυ) και το οπίσθιο (σπληνίο) κέρας του μεσολοβίου στο οβελιαίο επίπεδο και κάθετα στη μέση γραμμή του εγκεφάλου στο εγκάρσιο επίπεδο. Οι τομές πρέπει να περιλαμβάνουν ολόκληρο τον εγκέφαλο.
Βιβλιογραφικές παραπομπές
- ACR–SPR–SSR PRACTICE PARAMETER FOR THE PERFORMANCE AND INTERPRETATION OF MAGNETIC RESONANCE IMAGING (MRI) OF THE BRAIN. 2019