Προετοιμασία Ασθενούς
- Δεν απαιτείται συγκεκριμένη προετοιμασία για την εν λόγω εξέταση.
- Η φαρμακευτική αγωγή του ασθενούς δεν χρειάζεται να σταματήσει.
- Σε περίπτωση κλειστοφοβικού ασθενή, ο ασθενής πρέπει να προσέλθει στο κέντρο 30’ νωρίτερα της εξέτασής του ώστε να δοθεί κατάλληλο ηρεμιστικό χάπι.
Τοποθέτηση (ασθενούς – πηνίων)
- Ο ασθενής συμπληρώνει το έντυπο συγκατάθεσης.
- Ο Τεχνολόγος Μαγνητικής Τομογραφίας ελέγχει το έντυπο συγκατάθεσης και εφόσον δεν προκύπτουν ζητήματα ασφάλειας τότε συνεχίζεται κανονικά η διαδικασία.
- Ο ασθενής αφαιρεί όλα τα ρούχα του (εκτός από το εσώρουχο) και τυχόν μεταλλικά αντικείμενα και φοράει κατάλληλη εξεταστική ρόμπα.
- Οι γυναίκες ασθενείς πρέπει να αφαιρέσουν και τον στηθόδεσμο.
- Ο ασθενής τοποθετείται με το κεφάλι πρώτα (head first).
- Χρησιμοποιείται το πηνίο της κεφαλής και του τραχήλου.
- Η κεφαλή του ασθενούς τοποθετείται προσεκτικά εντός του πηνίου, χωρίς κλίση και στροφή όσο αυτό είναι εφικτό.
- Χρησιμοποιούνται κατάλληλα μαξιλάρια με σκοπό την ακινητοποίηση της κεφαλής, ώστε να περιοριστεί η πιθανότητα εμφάνισης τεχνικών σφαλμάτων κίνησης.
- Η περιοχή του τραχήλου είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε τεχνικά σφάλματα κίνησης (π.χ. κατάποση, κίνηση του ασθενούς) και ροής. Για τον λόγο αυτό ο ασθενής ενημερώνεται πριν την έναρξη της εξέτασης πως πρέπει να παραμένει εντελώς ακίνητος και να αναπνέει ήρεμα. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να δοθεί εντολή για αποφυγή κατάποσης κατά την διάρκεια της εξέτασης.
- Ενδιάμεσα των ακολουθιών ο Τεχνολόγος Ακτινολόγος συνίσταται να διακόπτει την απεικόνιση, επιτρέποντας στον εξεταζόμενο να καταπιεί, ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες να γίνει αυτό κατά την διάρκεια των ακολουθιών (με αποτέλεσμα τεχνικά σφάλματα κίνησης στις εικόνες).
- Χρησιμοποιούνται κατάλληλα μαξιλάρια ώστε να μην έρχεται σε επαφή το σώμα του ασθενούς με τον Μαγνητικό Τομογράφο.
Πρωτόκολλο απεικόνισης
- Το πρωτόκολλο απεικόνισης μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το κλινικό ερώτημα και την προτίμηση του κάθε τμήματος Μαγνητικής Τομογραφίας.
- Ένα τυπικό πρωτόκολλο MRI τραχήλου (soft-tissue neck) παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα.
- Για την μείωση των τεχνικών σφαλμάτων κίνησης και ροής στην MRI τραχήλου, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μη Καρτεσιανές (non-Cartesian), ακτινωτές (radial) τεχνικές πλήρωσης του κ-χώρου αντί κάποιων εκ των συμβατικών ακολουθιών/γραμμικών τεχνικών. Αυτές οι τεχνικές ονομάζονται PROPELLER/BLADE/MultiVane.
- Τα σημαντικότερα επίπεδα στην Μαγνητική Τομογραφία τραχήλου είναι το εγκάρσιο και το στεφανιαίο. Παρόλα αυτό προτείνεται πάντα να λαμβάνεται μια ακολουθία T2-w (ή STIR) σε οβελιαίο επίπεδο. Το οβελιαίο επίπεδο είναι αρκετά χρήσιμο για την αξιολόγηση δομών όπως η γλώσσα, η υπερώα, ο ρινοφάρυγγας και η βάση του κρανίου.
- Προτείνεται το πρωτόκολλο να ξεκινάει με τις εγκάρσιες T2-w, STIR και DWI, ώστε να υπάρχουν οι σημαντικότερες ακολουθίες προς αξιολόγηση εάν ο ασθενής δεν μπορέσει να ολοκληρώσει την εξέταση.
- Η ακολουθία DWI λαμβάνεται με τουλάχιστον δύο (2) διαφορετικά b values (ένα χαμηλό και ένα υψηλό) ώστε να είναι δυνατή η απόκτηση του χάρτη ADC.
- Χαμηλό b value: προτείνεται η χρήση μη μηδενικού b value για την καταστολή του σήματος των αγγείων (π.χ. b = 50)
- Υψηλό b value: προτείνεται η χρήση b = 800 ή b = 1000
- Θεωρητικά όσο περισσότερα b values χρησιμοποιούνται τόσο πιο ακριβής είναι ο υπολογισμός του χάρτη ADC. Όμως για το κλασικό μονοεκθετικό μοντέλο που χρησιμοποιείται στην καθημερινή κλινική πράξη, ο αριθμός των b values δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία στον υπολογισμό του χάρτη ADC. Μεγαλύτερος αριθμός b values συνεπάγεται επίσης και αυξημένο χρόνο συλλογής των δεδομένων.
- Η ακολουθία Τ1-w χωρίς καταστολή του λίπους πριν από την έγχυση του μέσου σκιαγραφικής αντίθεσης (ΜΣΑ) προσφέρει πολύ χρήσιμες ανατομικές πληροφορίες στην απεικόνιση του τραχήλου, ενώ είναι χρήσιμη και σε παθολογικές καταστάσεις όπως π.χ. σε λίπωμα κ.ά.
- Πριν και μετά από την έγχυση της σκιαγραφικής ουσίας λαμβάνεται μια εγκάρσια T1-w ακολουθία με καταστολή του σήματος του λίπους. Μετά την έγχυση του ΜΣΑ λαμβάνεται και στεφανιαία ακολουθία T1-w με καταστολή του λίπους.
- Ανάλογα με την προτίμηση του κάθε τμήματος, πριν και μετά την έγχυση του ΜΣΑ μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε 2D T1-w TSE/FSE είτε 3D T1-w GRE ακολουθία με καταστολή του σήματος του λίπους.
- Η περιοχή του τραχήλου είναι αρκετά ανομοιογενής με αποτέλεσμα ατελή καταστολή του λίπους, όταν χρησιμοποιείται η κλασική τεχνική φασματικού/χημικού κορεσμού. Για τον λόγο αυτό, προτείνεται η χρήση των τεχνικών STIR και Dixon/Flex. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: η STIR είναι TSE/FSE ακολουθία, βάρους Τ2. Αντίθετα η τεχνική Dixon/Flex μπορεί να συνδυαστεί με οποιαδήποτε ακολουθία (τόσο TSE/FSE όσο και GRE) και βάρος εικόνας (PD-w, T2-w, T1-w).
Σχεδιασμός τομών
Εγκάρσιο (Axial/Transversal): οι εγκάρσιες τομές σχεδιάζονται κάθετα στον λάρυγγα στο οβελιαίο επίπεδο και κάθετα στη νοητή γραμμή που ενώνει τους σπονδύλους της ΑΜΣΣ στο στεφανιαίο επίπεδο. Οι τομές πρέπει να περιλαμβάνουν από τον ρινοφάρυγγα (πάνω) έως και τις κορυφές των πνευμόνων (κάτω).
Στεφανιαίο (Coronal): οι στεφανιαίες τομές σχεδιάζονται παράλληλα με τον λάρυγγα στο οβελιαίο επίπεδο και κάθετα στο λάρυγγα στο εγκάρσιο επίπεδο. Οι τομές πρέπει να περιλαμβάνουν από την γλώσσα (μπροστά) έως και τις ακανθώδεις αποφύσεις των σπονδύλων της ΑΜΣΣ (πίσω).
Οβελιαίο (Sagittal):οι οβελιαίες τομές σχεδιάζονται παράλληλα με τη νοητή γραμμή που ενώνει τους σπονδύλους της ΑΜΣΣ στο στεφανιαίο επίπεδο και παράλληλα με τον λάρυγγα στο εγκάρσιο επίπεδο. Οι τομές πρέπει να περιλαμβάνουν από την δεξιά έως την αριστερή παρωτίδα.
Βιβλιογραφικές παραπομπές
- ACR–ASNR–SPR PRACTICE PARAMETER FOR THE PERFORMANCE OF MAGNETIC RESONANCE IMAGING (MRI) OF THE HEAD AND NECK. 2018