Νομικό πλαίσιο και Κατευθυντήριες οδηγίες
Οι οδηγίες ασφαλούς λειτουργίας ενός τμήματος Μαγνητικού Συντονισμού πρέπει να εφαρμόζονται σύμφωνα με την Υπουργική απόφαση Π/112/363 (ΦΕΚ 2488 , 18/10/2015), με τις οδηγίες ασφαλείας του Αμερικανικού κολεγίου Ακτινολογίας (ACR – American College of Radiology), καθώς και από τις κατευθυντήριες οδηγίες των κατασκευαστριών εταιρειών.Γενικές πληροφορίες ασφάλειας
Το σύστημα απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού (MRI) χρησιμοποιεί έναν μαγνήτη που μπορεί να έχει ένταση πεδίου αρκετές χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από εκείνη του μαγνητικού πεδίου της γης και ως εκ τούτου το πεδίο αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο για το προσωπικό, τον ασθενή και τον εξοπλισμό στον πλησίον χώρο (Ζώνη 4). Η συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση εξασφαλίζουν τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για τους ασθενείς ένα ασφαλές περιβάλλον. Δεν υπάρχουν γνωστές μακροχρόνιες βιολογικές επιδράσεις που να σχετίζονται με την εκτεταμένη έκθεση του ανθρώπινου σώματος στο μαγνητικό πεδίο. Οι περισσότερες μελέτες για την ασφάλεια έχουν εκπονηθεί στις Η.Π.Α. Αν και, όπως αναφέρθηκε, δεν υπάρχουν γνωστές βιολογικές επιδράσεις σχετιζόμενες με την ΜΤ, βιβλιογραφικά αναφέρεται ένας μικρός αριθμός ατυχημάτων εντός του περιβάλλοντος του μαγνητικού τομογράφου που περιλαμβάνει εγκαύματα, καταστροφή συσκευών, αντιδράσεις σε μέσα σκιαγραφικής αντίθεσης, ή ακόμα και θανάτους κατά τη διάρκεια της ΜΤ. Το 2001, άλλωστε, ένα 6χρονο παιδί σκοτώθηκε από μια φιάλη οξυγόνου μέσα στον μαγνητικό τομογράφο. Μέχρι τότε δεν υπήρχαν επίσημα δημοσιευμένες προϋποθέσεις ασφαλείας σχετικά με την διενέργεια εξέτασης ΜΤ. Το Αμερικάνικο κολέγιο Ακτινολογίας (ACR) σύστησε ομάδα ειδικών για να εκδώσει κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την ασφάλεια με τίτλο: “ACR Guidance document for safe MR Practices”. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον προκύψει μη αναμενόμενο γεγονός, ο Τεχνολόγος Ακτινολόγος οφείλει να επικοινωνήσει με όλους τους αρμόδιους και κυρίως με την κατασκευαστική εταιρεία παροχής του εξοπλισμού και να αναφέρει:• Χαρακτηριστικά συστήματος
• Περιγραφή συμβάντος
• Στοιχεία επικοινωνίας (διεύθυνση, άτομο επικοινωνίας, τίτλος, και αριθμός τηλεφώνου)
Εκπαίδευση Τεχνολόγων Ακτινολόγων
Διεθνή συνέδρια όπως της Radiological Society of North America (RSNA), της Society for Magnetic Resonance in Medicine (SMRM) της American Roent gen Ray Society (ARRS) της European Society of Radiology (ESR) και πολλά άλλα καθώς και υψηλού επιπέδου συνέδρια, ημερίδες, επιστημονικά συμπόσια και webinars που πραγματοποιούνται καθ’ όλη την διάρκεια του έτους από εγχώριους επιστημονικούς φορείς παρέχουν συνεχώς εκπαιδευτικές ευκαιρίες εξέλιξης και εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση του εξωτερικού προσωπικού (π.χ. τραυματιοφορέων, συνεργείων καθαρισμού κτλ.), κρίνεται επίσης απαραίτητη ώστε αυτοί να μην φέρουν οποιονδήποτε μεταλλικό εξοπλισμό, σε περίπτωση εισόδου τους εντός του δωματίου του ΜΤ (ζώνη 4). Οι εργαζόμενοι στο τμήμα Μαγνητικής Τομογραφίας πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι στα ακόλουθα θέματα: • Ζώνες ασφαλείας • Επίπεδα λειτουργίας Μαγνητικού Τομογράφου • Απεικόνιση ασθενών με μεταλλικά εμφυτεύματα • Διακοπή και Διαδικασίες έκτακτης ανάγκης • Έκτακτες ενέργειες σε περίπτωση απόπνιξης (quench)Εργαζόμενο προσωπικό και ασφάλεια
Θα πρέπει να λαμβάνεται ως δεδομένο ότι επειδή δεν υπάρχουν γνωστές χρόνιες επιδράσεις από την έκθεση σε μαγνητικά πεδία (βιβλιογραφικό κενό), δεν έχουν θεσπιστεί όρια ασφαλείας για τους εργαζόμενους σε τμήματα Μαγνητικής Τομογραφίας. Εντούτοις χρειάζεται να υπάρχει μια φιλοσοφία ελαχιστοποίησης της παρουσίας των εργαζομένων εντός του χώρου του Τομογράφου. Η συχνή παρουσία σε στατικά μαγνητικά πεδία ενδέχεται βιβλιογραφικά να προκαλέσει μεταλλική γεύση, ίλιγγο, ναυτία και ενδεχόμενες φωτεινές λάμψεις. Καμία από αυτές τις αντιδράσεις δεν καθίσταται επικίνδυνη, υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχουν προκαλέσει κάποιο ατύχημα. Τα χρονικά μεταβαλλόμενα πεδία μπορεί να προκαλέσουν διέγερση των περιφερικών νεύρων, εάν ο εργαζόμενος είναι παρών για αρκετό χρονικό διάστημα εντός του χώρου του Τομογράφου.Η διέγερση των περιφερειακών νεύρων δεν είναι επικίνδυνο φαινόμενο, εκτός εάν συνοδευτεί από τραυματισμό του εργαζομένου λόγω έκπληξής του μετά από αυτή την αντίδραση. Αν και δεν υπάρχουν μελέτες που να υποστηρίζουν τις συσσωρευτικές ή μακροπρόθεσμες αρνητικές επιδράσεις από την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (EMF electromagnetic fields), συστήνεται στις εγκυμονούσες εργαζόμενες σε χώρους όπου διενεργούνται εξετάσεις Μαγνητικής Τομογραφίας να περιορίζουν την έκθεσή τους σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Επομένως, θα πρέπει να βρίσκονται εκτός του χώρου του ΜΤ όταν το σύστημα λειτουργεί, δηλαδή λαμβάνει δεδομένα.